|
Kadınlarda biomas maruziyeti"Biyomas kullanımı bir tercih değil bir ihtiyaçtır. Yaşamda erken yaşlarda hatta anne karnında biyomas maruziyeti başladığı göz önüne alınırsa bu önemli ve endişe verici halk sağlığı sorunu ile mücadele zorunludur."
Türk Toraks Derneği 20. Yıllık Kongresi kapsamında düzenlenen basın toplantısında konuşan Süreyyapaşa Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Dr. Birsen Ocaklı, "Akciğer sağlığı açısından tütün dumanı maruziyeti en önemli tehdit unsuru olmakla birlikte genel çevre ve mesleki maruziyetlerin de dikkate alınması gerekmektedir" dedi. Ocaklı, şu bilgileri verdi:
"Biyomas, Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde obstrüktif akciğer hastalıklarının patogenezinde tütün dışındaki en önemli risk faktörüdür. Özellikle kadınlarda mesleki maruziyet olarak zararlı partikülleriyle birlikte biyomas dumanı akciğer hastalıklarına neden olmaktadır. Bir enerji kaynağı olan Biyomas-Biyokütle, yaşayan ya da yakın zamanda yaşamış canlılardan elde edilen fosilleşmemiş tüm biyolojik malzemenin genel adıdır. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre günümüzde dünya üzerindeki yerleşim alanlarında 3 milyardan fazla insan, dünya nüfusunun yaklaşık olarak yarısı, ev içi enerji tüketimi için biyomas kullanmaktadır. Bu insanların büyük bir kısmı ekonomik olarak az gelişmiş ülkelerde yaşamaktadırlar. Ev içi yakıt olarak olarak kullanılan biyomas iç ortam hava kirliliğinin (İndoor Air Polution-İAP) önemli bir nedenidir. Kadınlar ister Newyork’ta yaşasın isterse dünyanın en uzak köyünde yaşasın, erkeklerden daha farklı bir yaşam sürdürürür, bu da fırsat bakımından eşitsizlik duygusunu beraberinde getirir. Geleneksel toplumsal cinsiyet temelli hane halkı rolleri nedeniyle kadınlar ve küçük çocuklar özellikle soba yakınında daha fazla zaman geçirdiklerinden yüksek düzeyde iç ortam hava kirliliğine maruz kalmaktadırlar. İç ortam hava kirliliğine (Biomas Maruziyeti) uzun süreli maruz kalma, özellikle düşük ve orta gelirli ülkelerdeki kadınlar ve çocuklar arasındaki önemli halk sağlığı sorunu olarak endişe vericidir. Tüm hane halkını etkilemekle birlikte özellikle kadınlarda, üst ve alt solunum yolu enfeksiyonları, Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH), pulmonerhipertansiyon, korpulmonale, tüberküloz, intersitisyel akciğer hastalığı ve akciğer kanserine neden olur. Çocuklarda da düşük doğum ağırlığı tekrarlayan üst ve alt solunum yolu enfeksiyonu, gelişme geriliği ve kronik bronşit gelişebilir. Ülkemizde İç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerinde 2.44 kat daha fazla KOAH’a neden olan ev içi hava kirlenmesinin başlıca nedeni yaygın olarak kullanılan tezektir. Bu organik yakıt ürünlerinin zararlı etkileri yandıkları zaman açığa çıkan Azot oksitleri (NOx), Ozon, CO, Partikül Materyal-is, volatil organik bileşikler, aldehid, fenol, tolüen gibi poliaromatik hidrokarbonlar, formaldehid, radon, biyolojikajanlar ve karbondioksite bağlı olarak görülür. Dünya Sağlık Örgütü’nün tahminlerine göre, 1.6 milyondan fazla ölüm ve 38,5 milyon yeti yitimine ayarlı yaşam yılı, esasen çocukları ve kadınları etkileyen katı yakıtlardan kaynaklanan dumanlardan kaynaklanıyor. Pandey ve ark., Nepal’in yüksek kesimlerinde biomass kullanan toplumlarda yaptığı çalışmasında KOAH prevalansının kadınlarda erkeklerden daha fazla olduğunu bildirmişlerdir. Türkiye’de de çeşitli epidemiyolojik çalışmalarda farklı sonuçlar bildirilmekle beraber kırsal alanlarda ki kadınlarda biyomas %54.5 oranla KOAH’ın tek nedeni olarak tespit edilmiştir. Biyomas kullanımı bir tercih değil bir ihtiyaçtır. Yaşamda erken yaşlarda hatta anne karnında biyomas maruziyeti başladığı göz önüne alınırsa bu önemli ve endişe verici halk sağlığı sorunu ile mücadele zorunludur. Türk Toraks Derneği Akciğer sağlığını koruma misyonu ile konuyu önemsemektesir. Toplumsal sonuç olarak biyomas maruziyeti olan yöre insanı ile nitelikli bir temas (eğitici toplantılar) kurarak biyomas konusunda bölgelerde farkındalık sağlamak, zararlı olan biyomas maruziyetinde alternatif yakıt (ısınma ve pişirme) önerileri oluşturarak yaşam koşullarını iyileştirmek özellikle kadınlar ve çocuklar için hayat kurtarıcı olabilir. Bu konuda sağlık politikaları geliştirilmesi için girişim ve öneride bulunmak (slikoz işçiliği modeli gibi) gereklidir." |